राशन कार्ड
हे भारतातील नागरिकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे दस्तऐवज आहे. हे कार्ड सरकारद्वारे नियंत्रित करण्यात येणाऱ्या सार्वजनिक वितरण प्रणालीचा (PDS) एक भाग आहे, ज्याद्वारे गरीब आणि गरजू लोकांना कमी दरात अन्नधान्य आणि इतर आवश्यक वस्तू उपलब्ध करून दिल्या जातात. या कार्डाच्या साहाय्याने भारतातील नागरिकांना किफायतशीर दरात तांदूळ, गहू, साखर, तेल इत्यादी वस्तू मिळतात. हे कार्ड सरकारकडून सबसिडीच्या स्वरूपात मिळणाऱ्या वस्तूंसाठी वापरले जाते आणि गरीब जनतेच्या अन्नसुरक्षेसाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.
राशन कार्डाचे मुख्य प्रकार तीन आहेत: अंत्योदय अन्न योजना (AAY) कार्ड, बीपीएल (Below Poverty Line) कार्ड, आणि एपीएल (Above Poverty Line) कार्ड.
1. अंत्योदय अन्न योजना (AAY) कार्ड:
हे कार्ड अत्यंत गरीब कुटुंबांसाठी असते, ज्यांची आर्थिक स्थिती अतिशय वाईट आहे. या योजनेअंतर्गत कुटुंबांना दरमहा ३५ किलो धान्य खूप कमी दरात मिळते. हे धान्य प्रामुख्याने तांदूळ आणि गहू असते.
2. बीपीएल (Below Poverty Line) कार्ड:
गरिबीरेषेखालील कुटुंबांसाठी हे कार्ड असते. ज्यांची आर्थिक स्थिती थोडी सुधारलेली असते, परंतु तरीही त्यांना आर्थिक मदतीची आवश्यकता असते. बीपीएल कार्डधारकांना देखील अन्नधान्य आणि इतर वस्तूंची सबसिडी दिली जाते.
3. एपीएल (Above Poverty Line) कार्ड:
ज्यांची आर्थिक स्थिती गरिबीरेषेच्या वर आहे, त्यांच्यासाठी एपीएल कार्ड असते. हे कार्डधारकांना बीपीएल आणि AAY कार्डधारकांपेक्षा कमी प्रमाणात सबसिडी मिळते, परंतु तेही या योजनेच्या माध्यमातून स्वस्त दरात धान्य आणि इतर वस्तू मिळवू शकतात.
राशन कार्ड मिळवण्यासाठी नागरिकांना त्यांच्या राज्यातील अन्न व पुरवठा विभागाच्या कार्यालयात अर्ज करावा लागतो. अनेक राज्यांमध्ये ही प्रक्रिया ऑनलाइन देखील केली जाऊ शकते. अर्ज भरण्यासाठी नागरिकांना त्यांच्या ओळखीचे प्रमाणपत्र, रहिवासी प्रमाणपत्र, आणि कुटुंबातील सदस्यांची माहिती द्यावी लागते. एकदा अर्ज मंजूर झाल्यानंतर, नागरिकांना राशन कार्ड जारी केले जाते.
राशन कार्डाचा उपयोग केवळ अन्नधान्य खरेदीसाठीच नाही, तर इतर अनेक सरकारी योजनांसाठी देखील केला जातो. उदाहरणार्थ, शैक्षणिक सुविधा, सरकारी नोकऱ्यांसाठी अर्ज, घरकुल योजना इत्यादींमध्ये राशन कार्ड एक ओळखपत्र म्हणून वापरले जाते. त्यामुळे राशन कार्ड हा एक महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे.
राशन कार्डासंबंधित तांत्रिक सुधारणांनी या प्रक्रियेत अनेक बदल घडवून आणले आहेत. आधार कार्डाला राशन कार्डशी जोडण्याची प्रक्रिया सुरू झाल्यामुळे बोगस कार्डधारकांची संख्या कमी झाली आहे. यामुळे योग्य गरजू लोकांपर्यंत लाभ पोहोचणे सुलभ झाले आहे. ई-राशन कार्डाचा वापरही आता सुरू झाला आहे, ज्यामुळे नागरिकांना त्यांचे कार्ड हरवले तरीही ते सहजपणे पुनर्प्राप्त करू शकतात.
या सर्व तांत्रिक सुधारणा आणि सरकारच्या विविध योजनांमुळे, राशन कार्ड हा गरीब आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा साधन बनला आहे. त्याच्या माध्यमातून लाखो कुटुंबांना जीवनावश्यक वस्तू कमी दरात उपलब्ध होतात, ज्यामुळे त्यांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होते.
हे पण वाचा :
phir aayi hasseen dillruba : “फिर आयी हसीन दिलरुबा” हा बॉलिवूड चित्रपट 2021 मध्ये आलेल्या “हसीन दिलरुबा” या थ्रिलर चित्रपटाचा सिक्वल आहे. पहिल्या चित्रपटातील धक्कादायक आणि रहस्यमय कथानकाने प्रेक्षकांची मने जिंकली होती, आणि हा सिक्वल त्याच धाटणीचा असून त्यात आणखी गडद वळणं आणि रहस्ये आहेत. विनील मॅथ्यू यांनी दिग्दर्शित केलेला आणि कणिका ढिल्लों यांनी लिहिलेला हा चित्रपट पुनः एकदा प्रेक्षकांना एका रोमांचकारी सफरीवर घेऊन जातो.
तापसी पन्नूने साकारलेली राणी कश्यप ही व्यक्तिरेखा या सिक्वलमध्ये पुन्हा एकदा केंद्रस्थानी आहे. पहिल्या चित्रपटात राणीची एक प्रेमकहाणी, त्यातील गुंतागुंतीची नाती, आणि एक हत्या या गोष्टी प्रेक्षकांसमोर आल्या होत्या. त्या घटनेनंतर राणीच्या आयुष्यात काय घडते आणि तिच्या आयुष्यातील नवीन घटना कोणत्या आहेत हे या सिक्वलमध्ये दाखवण्यात आले आहे.
चित्रपटाची कथा प्रेक्षकांना सुरुवातीपासूनच खिळवून ठेवते. राणी कश्यपचा स्वभाव तिच्या परिस्थितीनुसार बदलत जातो आणि या प्रवासात तिच्या आयुष्यात आलेल्या नवीन पात्रांची ओळख होते. ती व्यक्तिमत्वांनी भरलेली आहेत आणि त्यांच्या प्रत्येकाचं एक गूढ असतं. या पात्रांचे संवाद आणि त्यांची पार्श्वभूमी कथेला अधिक रंगतदार बनवतात.
तापसी पन्नूने तिच्या भूमिकेत अत्यंत दमदार अभिनय केला आहे. राणीच्या भूमिकेत तिने दाखवलेली मानसिकता, तिचं हतबल होणं, आणि शेवटी तिने घेतलेले निर्णय हे सर्व तिने अत्यंत प्रभावीपणे साकारले आहे. तिच्या सोबतच्या अन्य कलाकारांनीही आपापल्या भूमिका उत्तमपणे निभावल्या आहेत.
चित्रपटाचा संगीत हा अजून एक महत्त्वाचा घटक आहे. पार्श्वसंगीत आणि गाणी दोन्हीही कथानकाला पूरक आहेत. संगीताच्या माध्यमातून कथा अधिक प्रभावीपणे मांडण्यात आली आहे. चित्रपटाची छायाचित्रण आणि सेट डिझाइनही अत्यंत सुंदर आहे. कथेच्या गडद आणि रहस्यमय वातावरणाला अनुरूप असे चित्रपटातील दृश्य आहेत.
